લગ્ન, જેને મેટ્રિમોની પણ કહેવાય છે, તે બે લોકો વચ્ચેનું સામાજિક અથવા ધાર્મિક રીતે માન્યતા પ્રાપ્ત જોડાણ છે જે તે લોકો, તેમજ તેમની અને કોઈપણ પરિણામી જૈવિક અથવા દત્તક લીધેલા બાળકો અને સહયોગીઓ વચ્ચે અધિકારો અને જવાબદારીઓ સ્થાપિત કરે છે.
લગ્ન પછી મોટા ભાગના દેશો અને જ્ઞાતિઓમાં દીકરીઓએ લગ્ન પછી પિતાનું ઘર છોડીને સાસરિયાં સાથે રહેવું પડે છે. ખાસ કરીને હિંદુ ધર્મ અને ભારતમાં વિદાય સમારંભનું ખૂબ મહત્વ છે. ઘણી વખત આપણે સૌ વિચારતા હોઈએ છીએ કે શા માટે માત્ર દીકરીઓને જ પોતાનું બેબીલોન ઘર છોડીને પિયાના ઘરે જવું પડે છે, આ સવાલનો જવાબ છુપાયેલો છે કેટલીક હકીકતોમાં, ચાલો જાણીએ…
ધાર્મિક કારણ :-
વાસ્તવમાં હિંદુ ધર્મમાં લગ્ન એક સંસ્કાર છે. આ પરંપરા અનુસાર દીકરીના ઉછેરની જવાબદારી બાળપણ સુધી પિતાની હોય છે, પરંતુ જ્યારે તે યુવાન થાય છે ત્યારે લગ્ન બાદ દીકરીની જવાબદારી તેના પતિને સોંપવી પડે છે. તેથી જ કન્યાદાનની એક વિધિ છે જેમાં પુત્રીને તેના પતિને સોંપતા તેઓ કહે છે કે આજથી તેની સંભાળ રાખવાની જવાબદારી તેની રહેશે. જો પતિ પત્નીને સાથે લીધા વિના પિતાનું ઘર છોડીને જાય તો તે ધર્મ પ્રમાણે પાપ માનવામાં આવતું હતું.
સામાજિક કારણો:-
લગ્ન એ પણ એક સામાજિક વ્યવસ્થા સાથે જોડાયેલી વિધિ છે. પરિવારનું ઓપરેશન આ પદ્ધતિથી જ થાય છે. આ મુજબ, પતિ પત્નીની સંભાળ રાખે છે અને પત્ની બાળક અને પરિવારની સંભાળ રાખે છે. તેનાથી પતિનો પરિવાર આગળ વધે છે અને સમાજનું સંતુલન બને છે. તેથી જ વિદાય સમારંભ જરૂરી હોવાનું કહેવાય છે.
