ધાર્મિક ગ્રંથો (તિલકુટ ચોથ વ્રત કથા) અનુસાર, એક સમયે દેવતાઓ ઘણી મુશ્કેલીઓમાં ફસાઈ ગયા હતા. તેઓએ તેમની સમસ્યાઓના ઉકેલ માટે ભગવાન શિવનો સંપર્ક કર્યો. અહીં ભગવાન ગણેશ અને કાર્તિકેય બંને આદિદેવ પાસે બેઠા હતા. અહીં ભગવાન શિવે બંનેને પૂછ્યું કે દેવતાઓને કોણ મદદ કરશે, બંનેએ તેની ઈચ્છા વ્યક્ત કરી. જેના કારણે દ્વિધા સર્જાઈ હતી.
તિલકૂટ ચોથ વ્રત કથા અનુસાર, આ પર ભગવાન શિવે બંનેને કહ્યું હતું કે તમારામાંથી જે વ્યક્તિ પૃથ્વીની પરિક્રમા કરીને પાછો આવશે, તે દેવતાઓની મદદ કરશે. આના પર કાર્તિકેયજી તેમના વાહન મયુરમાં પરિક્રમા માટે નીકળ્યા, અને ગણેશજી ત્યાં ઊભા રહ્યા. ગણેશે વિચાર્યું કે તેને ઉંદર વાહન સાથે પરિક્રમા કરવામાં ઘણો સમય લાગશે. આના પર ગણેશજીએ માતા-પિતાની સાત વાર પ્રદક્ષિણા કરી અને બેસી ગયા.
જ્યારે કાર્તિકેયજી પાછા ફર્યા, તેમણે પોતાને વિજેતા કહેવાનું શરૂ કર્યું, ત્યારે શિવજીએ ગણેશને પૃથ્વીની પરિક્રમા ન કરવાનું કારણ પૂછ્યું. આના પર ગણેશજીએ કહ્યું કે તમામ સંસાર માતા-પિતાના ચરણોમાં છે. આ જવાબ પછી શિવજીએ ગણેશજીને વિજેતા જાહેર કર્યા અને દેવતાઓના સંકટને દૂર કરવાનો આદેશ આપ્યો અને ભગવાન શિવે વરદાન આપ્યું કે જે ચતુર્થીના દિવસે તમારી પૂજા કરશે, તેને ભૌતિક, દૈવી અને ભૌતિક ત્રણેય તાપથી મુક્તિ મળશે. આ વ્રત કરવાથી માણસના તમામ દુ:ખ દૂર થઈ જાય છે અને ભૌતિક સુખ પ્રાપ્ત થવાથી તેનું જીવન સુખમય બની જાય છે.
નવા વર્ષ 2023માં તિલકૂટ ચોથ વ્રત 10 જાન્યુઆરીએ છે. પંચાંગ અનુસાર, માઘ કૃષ્ણ ચોથ 10 જાન્યુઆરી, મંગળવારે બપોરે 12.09 વાગ્યાથી શરૂ થઈ રહી છે અને આ તિથિ 11 જાન્યુઆરી, બુધવારે બપોરે 2.31 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. તિલકૂટ ચોથ મંગળવારે ચંદ્રોદયનો સમય રાત્રે 8.41 વાગ્યાનો છે.
