મહાભારત કાળના વિદ્વાનોમાંના એક મહાત્મા વિદુરે પોતાની નીતિશાસ્ત્રમાં જીવનના સારા-ખરાબ પાસાઓ, માનવીય ગુણો અને ખામીઓ, પ્રકૃતિ, સફળતા, મિત્રતા વગેરેને લગતા કઠોર સત્યને દુનિયાની સામે મૂક્યું છે. આ નીતિશાસ્ત્રમાં વિદુરજીએ એવી 4 વસ્તુઓનો ઉલ્લેખ કર્યો છે જે કોઈપણ વ્યક્તિના સુખ-શાંતિને છીનવી લે છે.
વિદુર નીતિ અનુસાર, જો કોઈ વ્યક્તિની તમામ પ્રિય વસ્તુઓ તેની પાસેથી છીનવી લેવામાં આવે છે, તો તે વ્યક્તિ ખૂબ જ બેચેન થઈ જાય છે અને તેની નિંદ્રા નષ્ટ થઈ જાય છે. સર્વસ્વ ગુમાવવાના દુ:ખમાં એ વ્યક્તિનું મન બીજે ક્યાંય જોવા નહીં મળે. તે જ સમયે, આવા લોકો એ જ પ્રયત્નો અને ગરબડમાં ફસાયેલા રહે છે કે તેમને તેમની વસ્તુઓ કેવી રીતે પાછી મળી.
જો કોઈ વ્યક્તિની દુશ્મની પોતાનાથી વધુ મજબૂત વ્યક્તિ સાથે હોય તો આ લોકોના તમામ સુખ-શાંતિ દૂર થઈ જાય છે. કારણ કે આવા લોકોને એ વાતનો ડર હોય છે કે તેમનો શક્તિશાળી દુશ્મન તેમની નબળાઈનો ફાયદો ઉઠાવી શકે છે. આવી વ્યક્તિઓના મનમાં કોઈને કોઈ અપ્રિય ઘટનાના વિચારો આવતા રહે છે.
વિદુરજી કહે છે કે વાસનાથી પીડિત લોકોની હાલત પણ ખૂબ જ ખરાબ હોય છે. તેમની દિવસની શાંતિ અને રાતની ઊંઘ ઉડી જાય છે. અને જ્યાં સુધી આવા લોકોની જાતીય લાગણીઓ સંતોષાતી નથી ત્યાં સુધી તેમની સુખ-શાંતિ જતી રહે છે. તેનું મન અશાંત રહે છે.
વિદુર નીતિ અનુસાર જે વ્યક્તિ ચોરી કરે છે તે ક્યારેય શાંતિથી રહી શકતો નથી. કારણ કે જો તે વ્યક્તિને બચવા માટે ચોરી કરવાની આદત પડી ગઈ હોય, તો તે ચોરી કરીને જ પોતાનું અને પોતાના પરિવારનું ભરણપોષણ કરશે. આવા લોકો માત્ર એટલું જ વિચારતા રહે છે કે જ્યારે તેમને ચોરી કરવાનો મોકો મળે છે. તે જ સમયે, ચોરના મનમાં એવો ડર હોય છે કે કદાચ કોઈ તેને પકડી લેશે અને તેથી જ તે હંમેશા ચિંતિત રહે છે.
